شايد بتوان گفت بازي رايانه‌اي يا بازي کامپيوتري نسخه پيشرفته‌تر همان بازي‌هاي ويديويي است که زماني روي کنسول بازي ويديويي يا دستگاه آرکيد انجام مي‌شد و اين روزها به رايانه هاي شخصي راه پيدا کرده است.

از سال 1983 بود که بازي‌هاي رايانه‌اي در جهان و به‌ويژه اروپا رواج پيدا کرد و از حدود سال 2000 اين بازي‌ها به‌صورت ديجيتالي عرضه شدند، به همين منوال سير تکامل بازي‌هاي رايانه‌اي ادامه داشت و امروزه شاهد بازي‌هاي هوشمندي هستيم که بر روي انواع دستگاه‌هاي ديجيتالي همچون تلفن همراه، تبلت و... قابليت اجرا دارند.

شيوه عرضه بازي‌هاي رايانه‌اي و موبايلي با هم تفاوت دارد، بازي‌هاي رايانه‌اي از طريق CD يا DVD در بازار عرضه مي‌شوند تا افراد بتوانند از اين طريق آن‌ها را نصب و استفاده کنند، اما بازي‌هاي موبايلي از طريق فروشگاه‌هاي اپليکيشن يا همان App Store ها در اختيار علاقه‌مندان قرار مي‌گيرند.

همين عرضه بازي‌هاي موبايلي در App Store ها، راحتي شرايط دانلود آن‌ها و پيچيده نبودن اغلب اين بازي‌ها باعث شده اقبال بسياري از سوي مردم نسبت به اين بازي‌ها ديده شود.

متأسفانه راحتي دسترسي به بازي‌ها به‌ويژه بازي‌هاي موبايلي خود باعث به وجود آمدن آسيب در عرصه بازي‌هاي رايانه‌اي و موبايلي شده است، چراکه هر فردي در هر رده سني مي‌تواند به هر نوع بازي با هر محتوايي دسترسي داشته باشد، محتوايي که امنيت آن به‌هيچ‌وجه قابل اطمينان نيست.

طبق آخرين آماري که در بنياد ملي بازي‌هاي رايانه‌اي اعلام کرده است حداقل 33 ميليون ايراني دائماً از بازي‌هاي رايانه‌اي استفاده مي‌کنند، البته نبايد شرايط پيش آمده به‌واسطه کرونا را ناديده گرفت، بيماري که به دليل شيوع آن مردم مجبور به استفاده بيش از قبل از گوشي موبايل و اينترنت شدند.

متأسفانه افسارگسيختگي بازي‌هاي رايانه‌اي به لحاظ محتوي و امنيت به بازي‌هاي ايراني نيز سرايت کرده است، در برخي App Storeهاي ايراني نيز رد پاي برخي نرم‌افزارهاي نامناسب همچون دوست‌يابي و قمار، عکس‌هاي مستهجن، نيمه برهنه و... ديده مي‌شود.

ترويج مد و مدگرايي بر اساس فرهنگ غربي، اشاعه برخي کلمات نامناسب و ديالوگ‌هايي که اغلب به مسائل جنسي اشاره دارد، نمايش بي‌پرده از آلات و ابزار قمار، شوخي و يا حتي سبک شمردن مسائل ديني و ملي و... ازجمله مواردي هستند که باعث رواج بي‌بندوباري در مخاطبان بازي‌هاي موبايلي و رايانه‌اي به‌ويژه در کودکان و نوجوانان خواهد شد.

فارغ از اثرات مخرب فرهنگي بازي‌هاي رايانه‌اي و موبايلي پول‌هاي کلاني است که به جيب عده‌اي خاص ريخته مي‌شود.

مجلس در سال‌هاي اخير تکليفي براي دولت مشخص کرده است تا عوارض 10 درصدي از بازي‌هاي وارداتي و اصطلاحاً خارجي دريافت کند اما اين مهم به دليل نفوذ بازي‌سازهاي خارجي اجرايي نشده است.

درواقع مي‌توان گفت يک رقابت نابرابر بين بازي‌سازهاي ايراني و رقباي قدر خارجي آنان در جريان است، که اين هم خود به آسيبي ديگر تبديل شده است.‌

گروه اقتصادي جهانبين نيوز؛ در گزارشي به موضوع بازي‌هاي رايانه‌اي پرداخته است که در زير مي‌خوانيد.
  تمايل خريداران براي خريد بازي‌هاي آنلاين

يکي از جوانان اهل شهرکرد که مشغول بازي‌هاي رايانه‌اي بوده و صاحب يک گيم نت است در گفت‌وگو با جهانبين نيوز، اظهار کرد: زمان زيادي از روز را صرف بازي‌هاي رايانه‌اي مي‌کنم.

وي افزود: به دليل عادتي که به انجام بازي‌هاي رايانه‌اي دارم وقت بسيار کمي براي خانواده‌ام دارم.
اين جوان گيمير شهرکردي ادامه داد: بيشتر مراجعه‌کنندگان براي خريد بازي‌هاي رايانه‌اي، تمايل به انتخاب بازي‌هاي آنلاين دارند.
 
انجام بازي‌هاي رايانه‌اي خشن خواه ناخواه باعث خشن شدن روحيات فرد مي‌شود

وي عنوان کرد: برخي از بازي‌هاي رايانه‌اي دانلود رايگان است و بعضي از آن‌ها نيز اوريجينال است که خريداري مي‌شود.

اين صاحب گيم نت در شهرکرد خاطرنشان کرد: انجام بازي‌هاي رايانه‌اي خشن خواه ناخواه باعث خشن شدن روحيات فرد مي‌شود، وضعيت به‌گونه‌اي است که جوانان هر بازي که انجام مي‌دهند نمود عملي آن را در دنياي واقعي پياده مي‌کنند، مثلاً اگر در طول روز ماشين‌سواري بازي کرده شب آن را در خيابان‌ها اجرا مي‌کنند.

وي اضافه کرد: انجام روزانه بازي‌هاي کامپيوتري باعث مي‌شود روحيه‌هاي خود ما هم شبيه بازي‌ها شود.
 
از بازي‌هاي ايراني چندان استقبالي نمي‌شود

يکي ديگر از جوانان شهرکردي در گفت‌وگو با جهانبين نيوز؛ اظهار کرد: در طول روز زمان‌هايي که کاري نداشته باشم بازي رايانه‌اي انجام مي‌دهيم، درواقع زماني که بيکار باشم پاي گيم مي‌نشينم.

وي افزود: سعي مي‌کنم ابتدا کارهاي روزمره و مهم را انجام دهم بعد به بازي بپردازم به همين دليل از سوي خانواده با مخالفتي در اين خصوص مواجه نيستم.

اين جوان ادامه داد: بازي‌هايي را انتخاب مي‌کنم که جذاب باشند و اغلب از طريق دوستان و اطرافيانم با آن‌ها آشنا مي‌شوم.

وي عنوان کرد: از بازي‌هاي ايراني چندان استقبالي نمي‌شود چون علي‌رغم اينکه کيفيت خوبي دارند اما در گرافيک کمي ضعيف هستند.

بازي‌هاي خارجي خشونت بيشتر و سانسور کمتري دارند

اين گيمر شهرکردي خاطرنشان کرد: تأثيري که بازي‌هاي خارجي دارند، بازي‌هاي ايراني ندارند، براي مثال بازي‌هاي خارجي هيجان و خشونت بيشتري دارند، گرافيک بالا و سانسور کمي دارند.

وي اضافه کرد: هر چيزي چه بازي يا حتي يک فيلم مي‌تواند اثراتي روي افراد داشته باشد، براي مثال برخي با انجام بازي‌هاي ماشيني علاقه به خودرو پيدا مي‌کنند و سعي مي‌کند اين موضوع را در واقعيت هم پياده کند.

اين جوان گيمر شهرکردي بيان کرد: بازي‌هاي خشن نيز به همين صورت است، زماني که فردي يک بازي خشن انجام مي‌دهد بشدت تحت تأثير آن قرار مي‌گيرد.

فرصت‌ها و تهديدهاي بازي‌هاي رايانه‌اي و موبايلي

اصغري روانشناس در گفت‌وگو با جهانبين نيوز؛ اظهار کرد: بازي‌هاي رايانه‌اي يا موبايلي نکات مثبت و منفي زيادي دارد، برخي از بازي‌ها مي‌تواند ميزان تمرکز و دقت فرد را بالا ببرد.

وي افزود: برخي ديگر از اين بازي‌ها به‌ويژه بازي‌هاي ايراني مي‌تواند در تقويت فرهنگي در افراد همچون دامنه لغات، اطلاعات عمومي و... کمک‌کننده باشد.

اين روانشناس ادامه داد: بازي‌هاي رايانه‌اي اثرات مخرب بسياري نيز به دنبال دارند، از ضعف بينايي در فرد گرفته تا اثرات روحي و رواني آن‌ها، همچنين اثرپذيري فرد از بازي‌هاي رايانه‌اي بسيار زياد است و اين بازي‌ها مي‌توانند خشم، هيجان و... را بسيار بالا ببرد.
 
بازي‌هاي رايانه‌اي با طراحي هدفمند عاملي براي خودکشي هستند

اصغري عنوان کرد: تعدادي از بازي‌هاي رايانه‌اي مخصوصاً بازي‌هايي که با هدفمندي از سوي طراحان آن‌ها طراحي شده‌اند با القاء افکار منفي مي‌تواند زمينه خودکشي را در فرد ايجاد کند.

وي خاطرنشان کرد: بازي‌هاي کامپيوتري همچنين بر اعتماد به نفس افراد تأثيرگذار است و مي‌تواند آن را کاهش دهد يا موجب بروز اعتماد به نفس کاذب در فرد شود.

اين روانشناس اضافه کرد: يک قسمت بسيار مهم بازي‌هاي رايانه‌اي بي‌تحرکي و کم‌تحرکي آن‌ها است که باعث افزايش وزن، ايجاد بيش فعالي در کودکان و نوجوانان شده و... مي‌شود.

اصغري توصيه کرد: آن‌هايي که مي‌خواهند بازي‌هاي کامپيوتري انجام دهند حتماً براي خود زمان تعيين کنند، چون هيجان و سرگرمي که اين بازي‌ها دارند گذر زمان را از ياد فرد مي‌برد.

به گزارش جهانبين نيوز؛ مراقبت محتوايي و امنيتي در فضاي مجازي مدت‌ها است مطرح است، اين مراقبت بايد در عرصه بازي‌هاي رايانه‌اي و موبايلي هم وارد شود تا بتوان جلوي ولنگاري فرهنگي در اين خصوص که بسيار تهديد کننده است را سد کرد.

در حال حاضر بازي‌هاي ديجيتالي متوليان بسياري به خود ديده است و ارگان‌هاي مختلف دستي بر آتش اين بازي‌ها دارند، اما درنهايت به مصداق اين ضرب‌المثل رسيديم که " آشپز که دوتا شد، آش يا شور ميشه يا بي‌نمک" امري که اين روزها از روز هر روشن‌تر و نمايان‌تر شده است.

کودکان، نوجوانان و جونان روزبه‌روز بيشتر و بيشتر گرفتار دنياي مجازي به‌ويژه بازي‌هاي رايانه‌اي و موبايلي مي‌شوند و اين خود زنگ خطري براي جامعه خواهد بود، گروه‌هايي که علاوه بر آسيب‌هاي مخرب روحي و رواني به دليل محتوي نامناسب دچار عوارض جسمي و فيزيکي نيز مي‌شوند.

App Store هايي همچون گوگل پلي و ديگر اَپ استورها به‌راحتي دانلود هرگونه بازي و نرم و افزار را بدون محدوديت براي همه گروه‌هاي سني باز گذاشته‌اند لذا بحث نظارت بر اين فضا باز هم مطرح مي‌شود.